Μάρτιος 2015

Δημιοσιευση στο Περιοδικο Οινοχοος Τεύχος 48 | Απρ. 2015

Αν σας αρέσουν ιστορίες καταστροφής, μην αφιερώσετε 5 λεπτά από τον χρόνο σας για το παρακάτω άρθρο. Σκοπός του είναι να προκαλέσει προβληματισμό και διάλογο για την δημιουργία μεγαλύτερης αξίας.

Το 2014 ήταν μια καλή χρονιά για το ελληνικό κρασί. Αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας που καταβάλει ο οινικός κλάδος στα πλαίσια του στρατηγικού σχεδιασμού που έχει εκπονήσει, και της αύξησης τόσο των γνώσεων-ικανοτήτων των επαγγελματιών του κρασιού όσο και αυτής κάθ’ αυτής της ποιότητας του ελληνικού κρασιού.

Σύμφωνα με δηλώσεις Ελλήνων οινοπαραγωγών στην εφημερίδα «Καθημερινή»*, το 2014 δημοφιλή επώνυμα ελληνικά κρασιά εξαντλήθηκαν νωρίς από την αγορά. Η αύξηση της εσωτερικής ζήτησης λόγω τουρισμού, η αύξηση των εξαγωγών, η χαμηλότερη φορολογία και η μόδα των wine bars φαίνεται να οδήγησαν αυτή την «επιτυχία».

Η εξάντληση των προϊόντων μπορεί φυσικά να θεωρηθεί και αστοχία της αγοράς, καθώς  η προσφορά δεν μπορεί να καλύψει την ζήτηση. Το κρασί είναι ένα αγροτικό προϊόν συχνά υψηλής ποιότητας και είναι φυσικό η προσφορά να εξαρτάται σημαντικά απο τις καιρικές συνθήκες και από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και κριτήρια. Ωστόσο, η αδυναμία κάλυψης της αγοράς οφείλεται σημαντικά στον  ολοένα και συρικνούμενο ελληνικό αμπελώνα και στην προβληματική διαβάθμιση της προσφερόμενης  ποιότητας.

Κάθε επιτυχία είναι σχετική και αναφέρεται στις προσδοκίες, στους στόχους και στον ανταγωνισμό. Το ελληνικό κρασί έχει κάνει εξαιρετικά βήματα να δημιουργήσει και να ενισχύσει την εικόνα του στη διεθνή οινική αγορά σε μια δύσκολη χρονικά συγκυρία, κατά την οποία το brand Ελλαδα θέτει εμπόδια σε όποια επιχειρηματική προσπάθεια. Χωρίς αμφιβολία η αύξηση των εξαγωγών έδωσε ανάσες στους οινοπαραγωγούς καθώς οι πωλήσεις πληρώνονται στην ώρα τους.

Ωστόσο, όταν μιλάμε για εξαγωγές πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο ανταγωνισμός είναι εξαιρετικά μεγάλος και κάθε προσπάθεια πρέπει να συνοδευτεί απο επενδύσεις, μεθοδικότητα και συνέπεια για να τελεσφορήσει. Κάθε αγορά είναι ξεχωριστή και διέπεται από διαφορετικούς κανόνες που βασίζονται σε θέματα κουλτούρας και  δομών. Μηχανισμοί παρακολούθησης της αγοράς για την κατανόηση καταναλωτικών συνηθειών και τάσεων, καλά επιλεγμένο δίκτυο συνεργατών και πωλήσεων, και συστηματική παρουσία και ενέργειες προώθησης είναι απαραίτητα για την όποια επιτυχία.

Έχοντας πλήρη αντίληψη του καιροσκοπισμού ή της επιχειρηματικής ευκαιρίας, η άποψη μου είναι ότι η πώληση μερικών εκατοντάδων ή ακόμα χιλιάδων φιαλών μια δεδομένη χρονιά, ακόμα και αν πρόκειται για μικρό οινοποιείο, δεν μπορεί να θεωρηθεί «εξαγωγή» αλλά απλώς τυχαία πώληση. Η ασυνέπεια όχι μόνο δεν δημιουργεί αξία αλλά θέτει εμπόδια σε οργανωμένες εξαγωγικές προσπάθειες. Κάθε αγορά του εξωτερικού  απαιτεί την ίδια αν όχι περισσότερη προσπάθεια με την εσωτερική αγορά, επιπλέον της αρχικής αναγκαίας επένδυσης.

Υπαρχει όμως μια εξαγωγή που δεν απαιτεί μεγάλες ή νέες επενδύσεις. Θα την ονομάσω εσωτερική εξαγωγή.

Το 2014 ο τουρισμός έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η χαμηλή ισοτιμία του ευρώ (με την ελπίδα ότι θα είμαστε στο ευρώ το καλοκαίρι) και οι τάσεις μέχρι τώρα στις κρατήσεις υπόσχονται μια ακόμα καλή χρονιά. Οποιοσδήποτε επιλέξει την Ελλάδα για τόπο διακοπών, έχει αφήσει πίσω του όλα τα αρνητικά στερεότυπα που ακούει ή διαβάζει και είναι ήδη θετικά προσκείμενος στην οντότητα Ελλάδα. Μετα από μια εντατική χρονιά εργασίας έρχεται να χαλαρώσει για λίγες ημέρες στην Ελλάδα, να απολαύσει τον ήλιο, την  θάλασσα και…την ελληνική γαστρονομία. Τα χρήματα που με κόπο έβγαλε θα τα ξοδέψει για να φάει, να πιει και να κοιμηθεί στο τόπο διαμονής του.

Ένας τουρίστας που στέκεται στο μπαλκόνι ενός οινοποιείου ή ενός εστιατορίου ας πούμε ενδεικτικά  στην Σαντορίνη  και απολαμβάνει ένα δροσερό ασύρτικο την στιγμή που ο ήλιος βυθίζεται στο Αιγαίο, θα μοιραστεί αυτή την στιγμή με τους φίλους του, θα την «ποστάρει» στο facebook, και τα likes θα τον γεμίσουν με ικανοποίηση. Θα θυμάται αυτήν την στιγμή και  τις συννεφιασμένες μέρες του χειμώνα και θα ανακαλεί την γεύση του ασύρτικου και θα την αναζητήσει στην πατρίδα του.

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να πάει σε ένα εστιατόριο και να του σερβίρουν λευκό κρασί αγνώστου προέλευσης σε θερμοκρασία δωμάτιου, το οποίο είχε μείνει στο λιμάνι για μερικές ώρες κάτω από τον ήλιο, για να συνδυάσει τις νοστιμιές του τόπου οι οποίες σερβίρονται  πνιγμένες στο ταγγισμένο λάδι.

Με την παρατήρηση και την ελπίδα ότι η τουριστική και γαστρονομική προσφορά στην Ελλάδα βελτιώνεται συνεχώς, δεν έχουμε άλλωστε άλλη επιλογή, και το γεγονός ότι το κρασί είναι άρρηκτα δεμένο με τον τόπο παραγωγής και τις ιστορίες του, πριν μιλήσουμε για εξαγωγές είναι καλό να μιλήσουμε πρώτα για καλοκαίρια.

*Καθημερινή – 26.11.2014 – Δημοφιλή ελληνικά κρασιά έγιναν μόδα και εξαντλήθηκαν